Στο παρόν συνοπτικό ενημερωτικό δελτίο παρουσιάζονται οι πιο σημαντικές κρίσεις και αποφάσεις σχετικά με υποθέσεις φυλακών οι οποίες εκδόθηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στόχος της παρουσίασης των κύριων τάσεων της ευρωπαϊκής νομολογίας σχετικά με υποθέσεις φυλακών, είναι η υποστήριξη των επαγγελματιών του νομικού κλάδου στον σωφρονιστικό τομέα και συγκεκριμένα στην έρευνα και τις δικαστικές διαφορές τους, καθώς και ο εντοπισμός των αδυναμιών της ευρωπαϊκής νομολογίαςμε σκοπό τη δημιουργία στρατηγικών επίλυσης διαφορών.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ >> ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2025 / ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2025
ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2025
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ >>
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
MAGYAR ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ κατά ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ (απόφαση επί παραδεκτού) ■ Προσφυγές υπ’ αριθ. 21083/23 και 7 άλλες
Απόρριψη από το εθνικό δικαστήριο του αιτήματος κρατουμένων να επανεξεταστούν οι ποινές ισόβιας κάθειρξης, οι οποίες είχαν ήδη αναγνωριστεί από το Δικαστήριο ως «ποινές χωρίς δυνατότητα αναθεώρησης/μείωσης»: απαράδεκτο (προδήλως αβάσιμο).
TAŞ κατά ΤΟΥΡΚΙΑΣ (απόφαση επί του παραδεκτού) ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 40924/19
Καθυστέρηση δύο μηνών για να παρασχεθεί σε κρατούμενο ιατρικός εξοπλισμός που είχε συνταγογραφηθεί από ιατρό (πόνος στην πλάτη)· ο αιτών δεν απέδειξε ότι είχε υποβάλει αίτηση στη διοίκηση της φυλακής ζητώντας τα εν λόγω είδη: απαράδεκτη (προφανώς αβάσιμη).
HAYES ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ κατά ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ■ Προσφυγές υπ’ αριθ. 56532/22 και 2 άλλες
Δεν υφίσταται κίνδυνος επιβολής ποινής ισόβιας κάθειρξης χωρίς δυνατότητα αποφυλάκισης υπό όρους, η οποία θα ήταν de facto και de jure αμετάκλητη, σε περίπτωση έκδοσης των προσφευγόντων στις ΗΠΑ και καταδίκης τους εκεί. Η αποφυλάκιση για λόγους επιείκειας κρίθηκε ως επαρκής μηχανισμός επανεξέτασης. Η υποχρεωτική επιβολή ποινής ισόβιας κάθειρξης δεν θεωρήθηκε υπέρμετρα δυσανάλογη υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης: καμία παραβίαση του Άρθρου 3.
ZEYNALOV ΚΑΙ SADIGOV κατά ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 29041/14
Κρατούμενος υποβαλλόταν σε σωματική έρευνα πριν και μετά τις συναντήσεις με τον δικηγόρο του, τα έγγραφα του δικηγόρου ελέγχονταν μετά τις συναντήσεις με τον πελάτη του στη φυλακή, και κατασχέθηκε από το προσωπικό της φυλακής επιστολή προς τρίτο πρόσωπο, την οποία ο κρατούμενος είχε αναθέσει στον δικηγόρο του να ταχυδρομήσει∙ παρέμβαση στην επικοινωνία δικηγόρου–πελάτη χωρίς οποιαδήποτε υποψία παρανομίας∙ το γεγονός ότι η επιστολή δεν απευθυνόταν στον δικηγόρο του κρατουμένου δεν μπορεί να δικαιολογήσει την παρέμβαση: παραβίαση του Άρθρου 8.
ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΟΛΛΑΝΔΙΑ κατά ΡΩΣΙΑΣ [Τμ. Ευρείας Σύνθεσης] ■ Προσφυγές υπ’ αριθ. 8019/16 και 3 άλλες
Διοικητικές πρακτικές σε κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας που οδηγούν σε σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες διαπράχθηκαν από ρωσικές ή ελεγχόμενες από τη Ρωσία δυνάμεις.
Εξωδικαστικές εκτελέσεις, μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια κράτησης, πολιτών και αιχμαλώτων πολέμου: παραβίαση του Άρθρου 2.
Βασανιστήρια και απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και φρικτές συνθήκες κράτησης πολιτών και αιχμαλώτων πολέμου: παραβίαση του Άρθρου 3.
Καταναγκαστική εργασία πολιτών και αιχμαλώτων πολέμου: παραβίαση του Άρθρου 4 § 2.
Παράνομη και αυθαίρετη κράτηση πολιτών: παραβίαση του Άρθρου 5.
Αδικαιολόγητη μετακίνηση και μεταφορά πολιτών που τελούσαν υπό κράτηση και εφαρμογή διαδικασιών «φιλτραρίσματος»: παραβίαση του Άρθρου 8.
Η καθής κυβέρνηση απέτυχε να παράσχει στο Δικαστήριο τις πληροφορίες που ζητήθηκαν: παραβίαση του Άρθρου 38.
Άρθρο 46: Το καθού Κράτος οφείλει να απελευθερώσει ή να διασφαλίσει την ασφαλή επιστροφή όλων των προσώπων που στερήθηκαν την ελευθερία τους σε ουκρανικό έδαφος υπό κατοχή από ρωσικές ή ελεγχόμενες από τη Ρωσία δυνάμεις κατά παράβαση του άρθρου 5 πριν από τις 16 Σεπτεμβρίου 2022 και τα οποία εξακολουθούσαν να κρατούνται από τις ρωσικές αρχές.
GULLOTTI κατά ΙΤΑΛΙΑΣ ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 64753/14
Αδικαιολόγητος πρόσθετος περιορισμός του δικαιώματος του προσφεύγοντος στην αλληλογραφία κατά τη διάρκεια κράτησης υπό ειδικό καθεστώς («41 bis»): παραβίαση του Άρθρου 8.
ZLOBIN ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ κατά ΡΩΣΙΑΣ ■ Προσφυγές υπ’ αριθ. 9096/13 και 9 άλλες
Οργάνωση για τα δικαιώματα των κρατουμένων και ο διευθυντής της διατάχθηκαν να διαγράψουν και να ανασκευάσουν διαδικτυακές δημοσιεύσεις σχετικά με τις συνθήκες κράτησης, καθώς και σχετικά με κακομεταχείριση και βασανιστήρια σε σωφρονιστική αποικία για γυναίκες, έπειτα από διαφορά περί συκοφαντικής δυσφήμησης: παραβίαση του Άρθρου 10.
GÜNGÖRAY κατά ΤΟΥΡΚΙΑΣ ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 33975/21
Κρατούμενος με αλλεργικό άσθμα εκτέθηκε σε παθητικό κάπνισμα επί ένα έτος και επτά μήνες, παρά τις ιατρικές γνωματεύσεις που συνέστηναν τη μεταφορά του σε θάλαμο μη καπνιστών· η μεταφορά δεν πραγματοποιήθηκε ακόμη και μετά τη μείωση των κινδύνων λόγω COVID-19: παραβίαση του Άρθρου 3.
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
Ρωσία |Ανεπαρκείς συνθήκες κράτησης κατά τη μεταγωγή κρατουμένων – ανεπαρκής θερμοκρασία, έλλειψη καθαρού αέρα, έλλειψη ή ανεπαρκές ηλεκτρικό ή φυσικό φως, ανύπαρκτη ή περιορισμένη πρόσβαση σε τουαλέτα, υπερπληθυσμός, απουσία παραθύρων, παθητικό κάπνισμα, μεταγωγή κατά τη διάρκεια της νύχτας (Sokolov και Medvedkova κατά Ρωσίας, υπ’ αριθ. 42076/20 και 43729/20, 10 Ιουλίου 2025): παραβίαση του Άρθρου 3.
Ρωσία | Μόνιμη βιντεοεπιτήρηση των κρατουμένων σε προδικαστικά ή μετακαταδικαστικά σωφρονιστικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των αποχωρητηρίων και/ή των λουτρών, από χειριστές του αντίθετου φύλου· περιορισμοί στις οικογενειακές επισκέψεις σε προδικαστικά σωφρονιστικά ιδρύματα· αδυναμία συμμετοχής στις κοινοβουλευτικές εκλογές (Tingayev και άλλοι κατά Ρωσίας, υπ’ αριθ. 42870/16 και 12 άλλες, 10 Ιουλίου 2025): παραβίαση του Άρθρου 8· παραβίαση του Άρθρου 3 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1.
Ουκρανία | Κρατούμενοι που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη και στερήθηκαν σαφείς και ρεαλιστικές προοπτικές πρόωρης αποφυλάκισης μέχρι τη μεταρρύθμιση της 3ης Μαρτίου 2023 (Kovalenko και άλλοι κατά Ουκρανίας, υπ’ αριθ. 22971/19 και 24 άλλες, 28 Αυγούστου 2025): παραβίαση του Άρθρου 3 για το διάστημα από την ημερομηνία της τελικής καταδίκης των αιτούντων σε ισόβια κάθειρξη έως τις 3 Μαρτίου 2023· καμία παραβίαση του Άρθρου 3 μετά την ημερομηνία αυτή.
Αρμενία | Κρατούμενος με προβλήματα υγείας ( σοβαρός διαβήτης, καρδιακή νόσος, σοβαρά προβλήματα κινητικότητας) δεν έλαβε επαρκή ιατρική περίθαλψη· περιορισμένη χρήση των εγκαταστάσεων υγιεινής λόγω της έλλειψης προσβασιμότητας για άτομα με περιορισμένη κινητικότητα· καμία παροχή καθημερινής βοήθειας για τη χορήγηση φαρμάκων και τη διατήρηση της προσωπικής υγιεινής, η οποία αντίθετα παρεχόταν από άλλους κρατούμενους (Grigoryan κατά Αρμενίας, υπ’ αριθ. 14875/23, 28 Αυγούστου 2025): παραβίαση του Άρθρου 3.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2025
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ >>
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
YALAHOW κατά ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (απόφαση επί του παραδεκτού) ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 42341/21
Ανάκληση της άδειας αποφυλάκισης κρατουμένου που εκτίει ποινή ορισμένου χρόνου: απαράδεκτη (ασυμβίβαστη ratione materiae).
TATIČ κατά ΣΛΟΒΑΚΙΑΣ ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 8280/23
Συστηματική πρακτική τακτικού και διεξοδικού σωματικού ελέγχου κρατουμένου χωρίς να υπάρχουν πειστικοί λόγοι ασφαλείας: παραβίαση του Άρθρου 3.
GERGELY κατά ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 46890/21
Άρνηση παροχής γευμάτων σε κρατούμενο με βάση τη νέα του θρησκεία (Ισλάμ)· απαίτηση να προσκομίσει αποδεικτικά έγγραφα για τη θρησκευτική του μεταστροφή: παραβίαση του Άρθρου 9.
AKTAŞ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ κατά ΤΟΥΡΚΙΑΣ ■ Προσφυγές υπ’αριθ. 7199/20 και 6 άλλες
Άρνηση των σωφρονιστικών αρχών να παραδώσουν έντυπα (βιβλία, εφημερίδες) που αποστέλλονται στους κρατούμενους ταχυδρομικώς· μέτρο που δεν βασίζεται σε συγκεκριμένη ανάλυση του περιεχομένου η οποία να δικαιολογεί την παρέμβαση: παραβίαση του Άρθρου 10.
HORA κατά ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ■ Προσφυγή υπ’ αριθ. 1048/20
Απαγόρευση ψήφου σε κρατούμενο που εκτίει ποινή φυλάκισης αόριστης διάρκειας στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2019: δεν συντρέχει παραβίαση του Άρθρου 3 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1.
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
Ρωσία | Ακατάλληλες συνθήκες κράτησης κατά τη μεταγωγή κρατουμένων – υπερπληθυσμός, έλλειψη ή κακής ποιότητας κλινοσκεπάσματα και λευκά είδη, καμία ή περιορισμένη πρόσβαση σε λουτρά, αποχωρητήρια ή ζεστό νερό (Mazurin και Grebennikov κατά Ρωσίας, αριθ. 49870/20 και 3757/21, 18 Σεπτεμβρίου 2025): παραβίαση του Άρθρου 3.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
C.J. [Τμήμα Μείζονος συνθέσεως] ■ Υπόθεση C‑305/22 (Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως, Ρουμανία)
Η απόφαση της δικαστικής αρχής εκτέλεσης να αρνηθεί την εκτέλεση ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης (ΕΕΣ) που εκδόθηκε με σκοπό την εκτέλεση ποινικής καταδίκης και να αναλάβει την ευθύνη για την εκτέλεση της εν λόγω καταδίκης υπόκειται στη συγκατάθεση του κράτους έκδοσης, σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στην απόφαση-πλαίσιο 2008/909.
Το κράτος έκδοσης μπορεί να αρνηθεί την ανάληψη αυτής της ευθύνης από το κράτος εκτέλεσης με βάση κριτήρια που σχετίζονται με την ποινική του πολιτική, ακόμη και όταν κριτήρια που αφορούν την επανένταξη του αιτούμενου προσώπου στην κοινωνία θα συνηγορούσαν υπέρ της εκτέλεσης αυτής της ποινής σε άλλο κράτος μέλος.
Όταν το κράτος εκτέλεσης δεν έχει ακολουθήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στην απόφαση-πλαίσιο 2008/909 όσον αφορά την αναγνώριση της απόφασης και την ανάληψη της ευθύνης, το κράτος έκδοσης διατηρεί το δικαίωμα να εκτελέσει την ποινή και, κατά συνέπεια, να διατηρήσει σε ισχύ το ΕΕΣ.
Σε συνεργασία με
Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ταμείο Robert Carr. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα εκείνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή του Ταμείου Robert Carr. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ταμείο Robert Carr δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες/-ο για αυτές.
