Με το παρόν συνοπτικό ενημερωτικό δελτίο, το European Prison Litigation Network, τα μέλη και οι συνεργάτες του σε όλη την Ευρώπη στοχεύουν στην ενημέρωση των δικηγόρων σε κάθε χώρα και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με τις σημαντικότερες νομικές εξελίξεις σε ζητήματα που αφορούν τις φυλακές στην Ευρώπη.
Καλύπτει 14 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Ρωσία.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ >> ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΕ, ΥΓΕΙΑ, ΑΝΗΛΙΚΟΙ, ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ, ΥΛΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ, ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (ΜΚΟ) / ΕΘΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (ΕΟΑΔ), ΠΡΟΦΥΛΑΚΙΣΗ, ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ, ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΕ ΚΑΙΡΟ ΠΟΛΕΜΟΥ, ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ, ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΠΟΙΝΗΣ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ >>
ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΕ
Στην Αυστρία, πρόσφατη έκθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης επισημαίνει ελλείψεις στην εφαρμογή της απόφασης-πλαισίου της ΕΕ για την αμοιβαία αναγνώριση των δικαστικών αποφάσεων σε ποινικές υποθέσεις, οποίες εμποδίζουν τη μεταφορά κρατουμένων στη χώρα καταγωγής τους, και συνιστά τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών σε επίπεδο ΕΕ.
Στη Γερμανία, το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι η παράδοση, βάσει ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, μη δυαδικού ως προς το φύλο ατόμου στην Ουγγαρία ώστε να εκτίσει εκεί ποινή φυλάκισης θα μπορούσε να παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα του εν λόγω ατόμου. Η απόφαση εκδόθηκε αφότου είχε γίνει ήδη η μεταγωγή του προσφεύγοντος.
ΥΓΕΙΑ
Στη Βουλγαρία, τα δικαστήρια εξέδωσαν αντικρουόμενες αποφάσεις σχετικά με το πεδίο εφαρμογής του ελέγχου ιατρικών δραστηριοτήτων στις φυλακές και των παραπομπών σε εξωτερικές ιατρικές εγκαταστάσεις (βλ. εδώ και εδώ).
Επίσης στη Βουλγαρία, η πρόσφατη περίπτωση σοβαρά άρρωστου κρατουμένου ο οποίος πέθανε μία ημέρα μετά την προσωρινή αποφυλάκισή του, αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι η έλλειψη μηχανισμού μόνιμης αναστολής της εκτέλεσης της ποινής φυλάκισης για λόγους υγείας αποτελεί σημαντική ανεπάρκεια του εθνικού νομικού πλαισίου.
Στη Γερμανία, το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα κρατουμένου για υποβοηθούμενη αυτοκτονία διότι ο λόγος που επικαλέστηκε ο κρατούμενος («έλλειψη προοπτικών» λόγω μακράς ποινής φυλάκισης σε συνδυασμό με την προχωρημένη ηλικία του) ήταν ανεπαρκής.
Στη Μολδαβία, το σχέδιο δραστηριοτήτων για τη διοίκηση των φυλακών για το έτος 2025 περιλαμβάνει τη μεταφορά της αρμοδιότητας για την υγειονομική περίθαλψη στις φυλακές από το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Υγείας.
ΑΝΗΛΙΚΟΙ
Στην Αυστρία, το γραφείο του Συνηγόρου του Πολίτη επέκρινε το άνοιγμα νέου κέντρου κράτησης ανηλίκων ως πρόωρο. Το κέντρο είναι ανοικτό μόνο εν μέρει, και έχουν αναφερθεί πολλές δυσλειτουργίες, από ασαφείς ρυθμίσεις για την ιατρική περίθαλψη και περιορισμένες εγκαταστάσεις για επισκέψεις, μέχρι το γεγονός ότι άλλη φυλακή παραμένει υπεύθυνη για την εκπαίδευση, την πειθαρχία και την αγορά βασικών προμηθειών.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ
Στην Ισπανία, ένας πρόσφατα εκδοθείς οργανικός νόμος θεσπίζει διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικών για τον καθορισμό της διάρκειας των στερητικών της ελευθερίας ποινών. Ο νόμος προβλέπει επίσης διαδικασία που επιτρέπει στον κρατούμενο, στην Εισαγγελία και σε άλλα μέρη που εμπλέκονται άμεσα στην ποινική διαδικασία να αμφισβητήσουν τον υπολογισμό της ποινής.
ΥΛΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ
Στο Βέλγιο, λόγω του διαρθρωτικού και επιδεινούμενου υπερπληθυσμού των φυλακών, ο Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης για τις φυλακές συνέστησε τη θέσπιση δεσμευτικού ανώτατου ορίου για τον αριθμό των κρατουμένων σε φυλακές.
Στην Πολωνία, κατόπιν παρέμβασης του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι θα δρομολογήσει νομοθεσία για την αύξηση του κόστους διατροφής των κρατουμένων, το οποίο δεν είχε επικαιροποιηθεί από το 2016.
ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (ΜΚΟ) / ΕΘΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (ΕΟΑΔ)
Στη Λιθουανία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης δημιούργησε Συμβούλιο Εποπτείας του Σωφρονιστικού Συστήματος, το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους κρατικών θεσμών, του Γραφείου του Συνηγόρουτου Πολίτη, της ακαδημαϊκής κοινότητας και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου ενός σωματείου κρατουμένων. Το Συμβούλιο θα απευθύνει συστάσεις για τη βελτίωση του σωφρονιστικού συστήματος απευθείας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
ΠΡΟΦΥΛΑΚΙΣΗ
Στη Ρωσία, οι τροποποιήσεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας περιορίζουν τη χρήση της προφυλάκισης. Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, οι εν λόγω τροποποιήσεις είναι απίθανο να επιφέρουν αλλαγή στην εκτεταμένη χρήση της προφυλάκισης από τα εθνικά δικαστήρια.
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ
Στη Λιθουανία, το σχέδιο δράσης που παρουσίασε η νέα κυβέρνηση για την εφαρμογή του προγράμματός της περιλαμβάνει μέτρα για τη βελτίωση των υλικών συνθηκών κράτησης, την ενίσχυση της επανένταξης των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων κρατουμένων και την αύξηση της συμμετοχής του μη κυβερνητικού τομέα στο σωφρονιστικό σύστημα.
Στην Ουκρανία, έχει συσταθεί Συμβουλευτικό Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων υπό την εποπτεία της Υπηρεσίας Φυλακών. Ωστόσο, λόγω της απόφασης καμία από τις εξέχουσες ΜΚΟ που ασχολούνται με θέματα φυλακών να μην προσκληθεί να συμμετάσχει στο Συμβούλιο, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σε δύο από τις ομάδες εργασίας του Συμβουλίου προεδρεύουν αμφιλεγόμενοι υπάλληλοι της διοίκησης φυλακών οι οποίοι στο παρελθόν επέβλεπαν εγκαταστάσεις φυλακών που έχουν χαρακτηριστεί τόποι βασανιστηρίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT), τίθεται υπό αμφισβήτηση κατά πόσον, μέσω της διαδικασίας μεταρρύθμισης, το σωφρονιστικό σύστημα της Ουκρανίας θα ευθυγραμμιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΕ ΚΑΙΡΟ ΠΟΛΕΜΟΥ
Στη Ρωσία, τα κριτήρια για τη στρατολόγηση κρατουμένων διευκρινίστηκαν περαιτέρω με απόρρητη διαταγή την οποία επικαλείται το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας .
ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ
Στη Ρουμανία, εκδόθηκαν νέες οδηγίες σχετικά με τα δικαιώματα των κρατουμένων για ηλεκτρονική επικοινωνία με τους συγγενείς τους.
Στην Ισπανία, οι κρατούμενοι απαγορεύεται πλέον να φορούν «μαύρα, σκούρα μπλε ή παρόμοια» ρούχα που θα μπορούσαν να συγχέονται με τις νέες στολές των σωφρονιστικών υπαλλήλων.
ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Στην Ουγγαρία, το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το αίτημα βαριά ασθενών κρατουμένων για κατ’ οίκον κράτηση πρέπει να εξετάζεται με αυτοπρόσωπη παρουσία τους εφόσον το ζητούν οι ίδιοι. Επίσης, τόνισε ότι τα τακτικά δικαστήρια που εκδικάζουν την υπόθεση δεν δεσμεύονται από τη γνώμη του ιατρού των φυλακών ως προς την απόφασή τους να εγκρίνουν κατ’ οίκον κράτηση ή όχι.
Στην Πολωνία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης παρουσίασε σχέδια τροπολογιών τα οποία αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, στην παράταση της προθεσμίας για υποβολή καταγγελιών από τους κρατουμένους σχετικά με τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους στη φυλακή, από επτά σε 14 ημέρες. Το Παρατηρητήριο του Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα θεωρεί ότι η πρόταση αυτή δεν επαρκεί για τη βελτίωση της προστασίας των δικαιωμάτων των κρατουμένων, καθώς οι εκπρόθεσμες καταγγελίες θα μπορούσαν να εξακολουθούν να απορρίπτονται ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της κατάστασης, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων βασανιστηρίων.
Στη Ρουμανία, οι κρατούμενοι μπορούν πλέον να απευθύνουν αιτήματα και καταγγελίες στη διοίκηση των φυλακών μέσω πληροφοριακού συστήματος το οποίο είναι διαθέσιμο σε όλες τις φυλακές της χώρας.
Στην Ισπανία, με απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης αυξήθηκαν κατά 8% οι κλίμακες αμοιβής για δικηγόρους υπεράσπισης του συστήματος χορήγησης ευεργετήματος της πενίας. Η απόφαση αυτή αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για άτομα με λιγότερους πόρους, συμπεριλαμβανομένων των κρατουμένων.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Στη Γαλλία, η κυβέρνηση πρότεινε τη δημιουργία ενός νέου ειδικού καθεστώτος ασφαλείας για κρατουμένους που σχετίζονται με δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος.
Στην Πορτογαλία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να εισαγάγει στις φυλακές αναστολείς σήματος κινητών τηλεφώνων και drone. Το μέτρο αυτό αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που αποσκοπεί στην ενίσχυση της ασφάλειας στις φυλακές, με αφορμή μια απόδραση το 2024.
Στην Ουκρανία, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας μονάδας εσωτερικής ασφάλειας εντός του σωφρονιστικού συστήματος. Η μεταρρύθμιση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης και αυξάνει τον κίνδυνο κακομεταχείρισης σε ένα πλαίσιο όπου τα βασανιστήρια εξακολουθούν να είναι ευρέως διαδεδομένα στις ουκρανικές φυλακές.
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΠΟΙΝΗΣ
Στη Γερμανία, το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε αίτημα χορήγησης άδειας από τη φυλακή ως προσωρινό μέτρο, λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών προσαρμογής της ποινής.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Στην Πολωνία, ξεκίνησε πιλοτικό πρόγραμμα με στόχο οι μακροχρόνια κρατούμενοι να αποκτήσουν τις ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες που απαιτούνται για την καθημερινή ζωή εκτός φυλακής.
Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τα μέλη και τους συνεργάτες μας για την από κοινού σύνταξη του παρόντος συνοπτικού ενημερωτικού δελτίου!
Σε συνεργασία με το
Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ταμείο Robert Carr. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα εκείνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή του Ταμείου Robert Carr. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και το Ταμείο Robert Carr δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες/-ο για αυτές.
