Niniejsze podsumowanie zbiorczo opisuje najważniejsze wyroki i postanowienia dotyczące kwestii penitencjarnych wydane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przedstawienie głównych trendów w europejskim orzecznictwie penitencjarnym ma na celu wspieranie prawników-praktyków zajmujących się więziennictwem w kontekście badań i sporów sądowych, a także zidentyfikowanie luk w orzecznictwie europejskim umożliwiające wypracowanie nowych perspektyw prowadzenia strategicznych sporów sądowych.
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
EL-ASMAR p. DANII ■ Skarga nr 27753/19
Nieskuteczne dochodzenie w sprawie użycia gazu pieprzowego przeciwko agresywnemu osadzonemu w celi obserwacyjnej bez uprzedniego ostrzeżenia w sytuacji, gdy zastosowanie tego środka nie absolutnie niezbędne w związku z jego postępowaniem: naruszenie art. 3 (w części materialnej i proceduralnej).
TINGAROV I INNI p. BUŁGARII ■ Skarga nr 42286/21
Ustawowy całkowity zakaz głosowania przez osoby osadzone: naruszenie art. 3 Protokołu nr 1, oddalenie roszczenia skarżących o słuszne zadośćuczynienie (częściowo odrębne zdanie sędziego Serghidesa).
TAKÓ I VISZTNÉ ZÁMBÓ p. WĘGROM ■ Skargi nr 82939/17 i 1 inna
Fizyczna separacja szklaną przegrodą podczas widzeń z krewnymi zastosowana w przypadku osoby osadzonej sklasyfikowanej jako „więzień niebezpieczny”: naruszenie art. 8.
K.P. p. POLSCE ■ Skarga nr 52641/16
Ograniczenia dotyczące widzeń rodzinnych: skreślenie z listy (deklaracja jednostronna).
Nadmierna długość okresu tymczasowego aresztowania skarżącego i brak wystarczających podstaw do uzasadnienia zastosowania tego środka przez cały ten okres: naruszenie art. 5 ust. 3.
Dochodzenie w sprawie nadużycia władzy przez funkcjonariusza służby więziennej w kontekście stosunku zależności, w wyniku którego skarżąca zaszła w ciążę w okresie pozbawienia wolności: niedopuszczalność (utrata statusu pokrzywdzonego).
STOTT p. ZJEDNOCZONEMU KRÓLESTWU ■ Skarga nr 26104/19
Różnica w traktowaniu dwóch kategorii osób osadzonych z kontekście uprawnienia do przedterminowego zwolnienia, a mianowicie skazanych odbywających karę pozbawienia wolności o określonym wymiarze z obostrzeniami dotyczącymi konieczności odbycia minimalnego okresu kary w celu uzyskania przedterminowego zwolnienia, oraz osób odbywających „standardową” karę pozbawienia wolności o określonym wymiarze lub skazanych na karę dożywotniego pozbawienie wolności, która może być zmieniona na karę więzienia o określonym wymiarze: brak naruszenia art. 14 w związku z art. 5.
BRYSKA I INNI p. UKRAINIE ■ Skargi nr 11706/13 i 5 innych
Niepodanie Trybunałowi ważnego adresu e-mail skarżących zamieszkałych w Ukrainie: skreślenie z listy.
LANG p. UKRAINIE ■ Skarga nr 49134/20
Brak dowodów wskazujących na rzeczywiste ryzyko orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości zwolnienia warunkowego w przypadku ekstradycji skarżącego do USA i skazania w USA: brak naruszenia art. 3.
CANAVCI I INNI p. TURCJI ■ Skargi nr 24074/19 i 2 inne
Monitorowanie i rejestrowanie spotkań więźniów z adwokatami, zgodnie z dekretem ustawodawczym przyjętym w trakcie obowiązywania stanu wyjątkowego ogłoszonego po próbie zamachu stanu z 2016 r.: naruszenie art. 8.
VUKUŠIĆ p. CHORWACJI ■ Skarga nr 37522/16
Bezpodstawne długotrwałe umieszczenie osadzonego bez ubrania w specjalnie zabezpieczonej, wyściełanej celi, przy stale włączonym oświetleniu: naruszenie art. 3.
Nieodpowiednie warunki pozbawienia wolności: naruszenie art. 3.
MARIYA ALEKHINA I INNI p. ROSJI (Nr 2) ■ Skarga nr 10299/15
Odmowa zarejestrowania organizacji praw człowieka świadczącej pomoc prawną więźniom z uwago na niedopełnienie prawnych formalności rejestracyjnych, nieoparta na istotnych i wystarczających powodach: naruszenie art. 11.
SCHMIDT I ŠMIGOL p. ESTONII ■ Skarga nr 3501/20 i 2 inne
Wykonywanie kolejnych kar dyscyplinarnych i środków zabezpieczających w zakładzie karnym skutkujące przedłużonymi okresami osadzenia w celi izolacyjnej: naruszenie art. 3.
İLERDE I 10 INNYCH p. TURCJI ■ Skarga nr 35614/19 i 10 innych
Nieodpowiednie warunki osadzenia (głównie ze względu na systemowe przeludnienie), roszczenia odszkodowawcze przed sądami administracyjnymi uznane za nieskuteczny środek zaradczy ze względu na podejście zakładające odpowiedzialność na zasadzie winy: naruszenie art. 3.
Pozbawienie wolności w odległym ośrodku skutkujące zmniejszeniem liczby widzeń z rodziną, nierekompensowane alternatywnymi środkami: naruszenie art. 8.
HALİT KARA p. TURCJI ■ Skarga nr 60846/19
Decyzja władz zakładu karnego odmawiająca wysłania listu osadzonego adresowanego do jego brata, który został osadzony w innej placówce penitencjarnej: naruszenie art. 8.
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
GN ■ Sprawa C-261/22 ■ Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (Włochy)
Wykonujący nakaz organ sądowy może odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania wobec matki małych dzieci, jeżeli istnieją systemowe lub uogólnione braki dotyczące warunków pozbawienia wolności matek małych dzieci i opieki nad takimi dziećmi w wydającym nakaz państwie członkowskim i jeżeli ze względu na te warunki istnieje ryzyko naruszenia praw podstawowych osób, których nakaz dotyczy.
we współpracy z:
Niniejsze podsumowanie jest finansowane przez Unię Europejską i Fundusz im. Roberta Carra. Wyrażone w nim poglądy i opinie stanowią jednak wyłącznie poglądy i opinie autorów i nie muszą prezentować oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej lub Funduszu im. Roberta Carra. Unia Europejska i Fundusz im. Roberta Carra nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
